Stanowisko Grupy ORLEN do zmiany ustawy o drogach publicznych oraz ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym

Projektowana ustawa zmienia definicję opłaty elektronicznej, która stanowi opłatę za przejazdy po drogach krajowych pojazdów samochodowych (w tym także zespołów pojazdów składających się z pojazdu samochodowego oraz przyczepy lub naczepy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, jak również autobusów niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej). 

Zgodnie z przepisami zawartymi w projektowanej ustawie opłata elektroniczna będzie się składać z trzech części: 

1) opłaty infrastrukturalnej – dotychczas pobieranej;
2) opłaty z tytułu kosztów zewnętrznych, nakładanej na podstawie emisji CO2 pojazdu – nowej opłaty, co stanowi wdrożenie wymogu zawartego w dyrektywie 2022/362;
3) opłaty z tytułu kosztów zewnętrznych, nakładanej ze względu na zanieczyszczenie powietrza – nowej opłaty, co stanowi wdrożenie wymogu zawartego w dyrektywie 2022/362.

Opłata infrastrukturalna będzie różnicowana ze względu na kryterium klas emisji EURO,– tak jak miało to miejsce dotychczas, zmianie ulegnie natomiast struktura podziału poszczególnych klas. Na potrzeby poboru opłaty z tytułu kosztów zewnętrznych, nakładanej na podstawie emisji CO2 pojazdu, projektowana ustawa ustanawia pięć klas emisji CO2 pojazdów, w zależności od poziomu emisji:

- klasa 1 CO2 - pojazdy emitujące 95% i więcej współczynnika emisji odniesienia CO2; 

- klasa 2 CO2 - pojazdy emitujące 92% i więcej emisji odniesienia CO2, nienależące do klasy 1 CO2;

- klasa 3 CO2 - pojazdy emitujące 50% i więcej emisji odniesienia CO2, nienależące do klas 1 CO2 i 2 CO2;

- klasa 4 CO2 - pojazdy emitujące mniej niż 50% emisji odniesienia CO2 i nienależące do klasy 5 CO2;

- klasa 5 CO2 - pojazdy bezemisyjne w rozumieniu art. 3 pkt 11 rozporządzenia 2019/1242;

Grupa ORLEN w ramach konsultacji publicznych zaproponowała wprowadzenie zwolnienia z opłat drogowych dla pojazdów o masie powyżej 7,5 tony, zasilanych wyłącznie skroplonym gazem ziemnym (LNG) lub gazem ziemnym sprężonym (CNG), w tym pochodzącymi z biometanu. Rozwiązanie takie stanowi istotny krok w kierunku promowania ekologicznych rozwiązań w transporcie ciężkim w Polsce. W kontekście braku szeroko dostępnych samochodów ciężarowych czy autobusów napędzanych energią elektryczną lub wodorem, takie rozwiązanie może przyczynić się do zmniejszenia emisji szkodliwych substancji generowanych przez transport drogowy.

Polska, posiadająca jedną z największych flot transportowych w Europie, stoi przed wyzwaniem ograniczenia emisji CO2 oraz poprawy jakości powietrza. Transport ciężarowy, będący kluczowym elementem polskiej gospodarki, generuje znaczną część emisji spalin. Wprowadzenie preferencyjnych warunków dla pojazdów, wyposażonych fabrycznie w instalacje LNG lub CNG, może być skutecznym narzędziem wspierającym proces transformacji ekologicznej w tej branży.

Proponowane zwolnienie motywuje przedsiębiorców transportowych do inwestowania w bardziej ekologiczne pojazdy, które są obecnie najbardziej dostępną alternatywą wobec tradycyjnych ciężarówek napędzanych silnikami Diesla. Skroplony i sprężony gaz ziemny to paliwa emitujące znacznie mniej szkodliwych substancji, takich jak tlenki azotu (NOx), cząstki stałe czy dwutlenek węgla (CO2). Ponadto, gaz ziemny pochodzący ze źródeł odnawialnych, czyli biometan, odgrywa znaczącą rolę w dekarbonizacji transportu. Tankowanie pojazdów paliwem złożonym w całości lub w części z biometanu pozwala na realizację obowiązku nałożonego na Państwa Członkowskie UE w zakresie udziału energii odnawialnej w transporcie. W Polsce odpowiednikiem tego celu jest Narodowy Cel Wskaźnikowy, który realizowany jest przez dostawców paliw. W praktyce, aby móc zrealizować ten cel przy udziale biometanu (zamiennika kopalnego LNG lub CNG), musi nastąpić jego sprzedaż na stacji paliw lub wykorzystanie na potrzeby własne. W związku z tym potrzebny jest rynek zbytu bioLNG i bioCNG, a zatem musi istnieć popyt na te paliwa. BioLNG trafia głównie do transportu ciężkiego dalekobieżnego, natomiast bioCNG może być wykorzystywane w różnych rodzajach pojazdów, ze szczególnym uwzględnieniem autobusów miejskich i usług komunalnych. Popyt na paliwa jest tym większy, im więcej zachęt w prawie znajdują użytkownicy pojazdów. Propozycja zmierza zatem w kierunku uprzywilejowania takich pojazdów, które są napędzane gazem ziemnym, w tym pochodzącym z biometanu. 

Podsumowując, Grupa ORLEN uważa, że zmiana ustawy o autostradach płatnych i Krajowym Funduszu Drogowym przyczyni się do popularyzacji bardziej ekologicznych rozwiązań przede wszystkim w transporcie ciężkim. W obliczu braku elektrycznych i wodorowych ciężarówek na rynku, promocja pojazdów zasilanych gazem ziemnym stanowi realną i dostępną alternatywę, która może znacząco wpłynąć na poprawę stanu środowiska w Polsce.

Materiały prasowe: