SMR - małe reaktory modułowe

Po przeprowadzeniu badań i wstępnych konsultacji z samorządami spółka ORLEN Synthos Green Energy będzie przez kolejne dwa lata szczegółowo analizować możliwości budowy pierwszego małego bloku jądrowego w pobliżu siedmiu miejscowości. Będą to:

• Ostrołęka,
• Włocławek,
• Stawy Monowskie,
• Dąbrowa Górnicza,
• Nowa Huta,
• SSE Tarnobrzeg – Stalowa Wola,
• Warszawa.

Są to pierwsze preferowane i najbardziej prawdopodobne lokalizacje. Nie oznacza to jednak, że we wszystkich tych miejscach finalnie powstaną elektrownie. W podanych lokalizacjach prowadzone są dalsze badania geologiczne, środowiskowe i lokalizacyjne. Po potwierdzeniu potencjału, priorytetem będzie zaproszenie do dialogu lokalnych społeczności w każdej lokalizacji. Dopiero na tej podstawie podjęte zostaną decyzje o realizacji bezpiecznej i przyjaznej środowisku inwestycji.

Zgodnie z strategią ORLEN zbuduje pierwszy mały blok jądrowy do 2030 roku. Na dziś nie jest jeszcze znana lokalizacja pierwszej elektrowni. Najpierw przeprowadzone zostaną kolejne badania geologiczne i środowiskowe. Następnie rozpocznie się proces pozyskania wszystkich niezbędnych decyzji administracyjnych. Dopiero wtedy podana zostanie informacja odnośnie do pierwszej lokalizacji.

• Będzie to reaktor BWRX-300, którego dostawcą jest GE Hitachi – amerykańska firma z 70-letnim doświadczeniem w energetyce jądrowej.
• BWRX-300 ze względu na stosunkowo niewielką moc (300 MWe) zaliczany jest do tzw. SMR-ów, czyli małych bloków modułowych. Jest projektowany w celu obniżenia kosztów budowy i eksploatacji w stosunku do innych technologii wytwarzania energii jądrowej.
• Projekt opiera się na sprawdzonych technologiach i komponentach, a także będzie wykorzystywał certyfikowane i produkowane od lat paliwo jądrowe. W ostatnim czasie decyzję o budowie BWRX-300 podjęła Estonia. Zainteresowanie technologią GE Hitachi, na różnym poziomie, wykazuje blisko 30 krajów.

Małe bloki jądrowe stanowią zaledwie ok. 10% terenu potrzebnego pod budowę dużej elektrowni jądrowej. Blok energetyczny SMR-a składający się z budynku reaktora, budynku maszynowni, budynku nastawni, budynku odpadów promieniotwórczych oraz budynku zaplecza remontowego maszynowni zajmie jedynie powierzchnię boiska piłkarskiego.

• Modułowe bloki jądrowe spełniają najwyższe standardy bezpieczeństwa, tak samo restrykcyjne, jak te wymagane od dużych elektrowni jądrowych.
• Posiadają pasywne mechanizmy bezpieczeństwa, których działanie jest gwarantowane przez prawa przyrody (np. grawitacji) i nie wymagają aktywnej interwencji czy to operatora, czy automatu. BWRX-300 przy jakichkolwiek problemach wyłączy się samoczynnie – po takim wyłączeniu może bezpiecznie trwać przez wiele dni bez interwencji człowieka.
• Reaktor jest umieszczany ok. 30 m pod ziemią w szczelnym zbiorniku z wodą, która go chłodzi. Dzięki temu potrzebuje niewielkiej strefy bezpieczeństwa – ok. 300-400 m – bez ingerencji w pobliskie budynki czy instalacje. Takie rozwiązania umożliwiają bezpieczniejszą eksploatację i łatwiejsze znajdowanie lokalizacji dla reaktorów.
• Już dziś reaktory powstają lub już funkcjonują w pobliżu miast i osiedli:
  • o elektrownia jądrowa McGuire – ok. 27 km od Charlotte w Karolinie Północnej (USA),
  • o Darlington w Kanadzie – oddalona zaledwie o 5 km od Oshawy.

Wypadek w Czarnobylu wynikał z ludzkiego błędu, polegającego na przeprowadzeniu testów na niedostosowanym do tego typu bloku jądrowym, który zresztą nie jest już stosowany w nowych blokach. Śmierć ludzi podczas katastrofy była w dużej mierze wynikiem nieumiejętnego i pozbawionego standardów bezpieczeństwa prowadzenia akcji ratunkowej.

• Projekty dzisiejszych SMR-ów, a w szczególności BWRX-300, minimalizują negatywny wpływ na środowisko. Żadnych odpadów nie wypuszcza się w powietrze czy do wody. Wszystkie uboczne produkty składowane są bezpiecznie na terenie należącym do bloku jądrowego, czyli w granicach ogrodzenia terenu instalacji.
• Po zakończeniu eksploatacji planuję się przywrócenie terenu to tzw. „zielonego pola” (green field) w ciągu 10-20 lat. Wszystkie radioaktywne materiały zostaną przetransportowane do specjalnie wybudowanego przechowalnika.

• Zeroemisyjna i niezależna od czynników środowiskowych energia będzie stanowić alternatywę dla paliw kopalnych. Małe bloki jądrowe są zeroemisyjne, produkują tanią energię i stanowią stabilne źródło dostaw, co w czasach wojny i ograniczonego dostępu do surowców może być remedium na wiele problemów współczesnego świata, także Polski.
• Jeden blok o mocy 300 MW zabezpieczy potrzeby ok. 300-350 tys. gospodarstw domowych. Przewidywany koszt produkcji 1 MWh energii elektrycznej z SMR-a docelowo będzie o wielokrotnie niższy niż w przypadku energii z gazu.
• Obecnie w Polsce 82% wytwarzanego ciepła pochodzi z węgla. Sektor ten czeka głęboka transformacja w najbliższych latach. Budowa SMR-ów jest realnym rozwiązaniem dla transformacji i dekarbonizacji ciepłownictwa.
• Oparcie energetyki tylko i wyłącznie na energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych jest obecnie niemożliwe, gdyż są one poddane kaprysom warunków atmosferycznych. Oczywiście łatwiej i taniej zainstalujemy panele słoneczne na dachu domu czy rozległej farmie, ale kluczem jest moc zainstalowana oraz ilość energii, jaką te elektrownie wytworzą.